Dit verhaal borduurt voort op: https://intellectuelevrijplaats.blogspot.nl/2017/07/zijn-wij-ons-brein-en-waar-is-de-geest.html.
Sacks was klaar met de computeranalogie voor het brein en het (zelf)bewustzijn. Nieuwe analogieën die hij noemde, zijn: een soort Verenigde Naties, waarbij tientallen stemmen met elkaar praten, die door talloze ambtenaren met informatie gevoed worden, of een orkest zonder dirigent. Maar reeds het feit dat er twee analogieën werden genoemd, geeft aan dat er nog niet één bevredigende nieuwe analogie is. Toen dacht ik: zoals elk huishoudboekje niets zegt over de totale economie, zegt de totale economie nog niets over elk huishoudboekje, maar het handelen van producenten en consumenten brengt de totale economie voort en de totale economie beïnvloedt het handelen van producenten en consumenten, en in een grote, complexe economie kunnen kleine gebeurtenissen grote en onverwachte effecten hebben, terwijl grote gebeurtenissen geabsorbeerd kunnen worden en maar een rimpeling veroorzaken. Dus: is de economie, of de hele maatschappij, geen goede analogie voor het brein en het (zelf)bewustzijn? Beide dingen zijn organisch, dynamisch, complex, altijd in ontwikkeling, worden van onderaf groot gebracht, maar zijn meer dan de som der delen, en er is sprake van wederkerigheid. En alles dat is, had anders kunnen zijn.
Sacks was klaar met de computeranalogie voor het brein en het (zelf)bewustzijn. Nieuwe analogieën die hij noemde, zijn: een soort Verenigde Naties, waarbij tientallen stemmen met elkaar praten, die door talloze ambtenaren met informatie gevoed worden, of een orkest zonder dirigent. Maar reeds het feit dat er twee analogieën werden genoemd, geeft aan dat er nog niet één bevredigende nieuwe analogie is. Toen dacht ik: zoals elk huishoudboekje niets zegt over de totale economie, zegt de totale economie nog niets over elk huishoudboekje, maar het handelen van producenten en consumenten brengt de totale economie voort en de totale economie beïnvloedt het handelen van producenten en consumenten, en in een grote, complexe economie kunnen kleine gebeurtenissen grote en onverwachte effecten hebben, terwijl grote gebeurtenissen geabsorbeerd kunnen worden en maar een rimpeling veroorzaken. Dus: is de economie, of de hele maatschappij, geen goede analogie voor het brein en het (zelf)bewustzijn? Beide dingen zijn organisch, dynamisch, complex, altijd in ontwikkeling, worden van onderaf groot gebracht, maar zijn meer dan de som der delen, en er is sprake van wederkerigheid. En alles dat is, had anders kunnen zijn.
Het verschil tussen het (zelf)bewustzijn en de economie of de maatschappij
is dat de deeltjes niet of wel zelf denken. Maar dat lijkt mij geen wezenlijk
onderscheid, maar een onderscheid in niveau's of mate van complexiteit: van leven zonder bewustzijn naar leven met bewustzijn, naar leven met zelfbewustzijn, naar leven met
collectief (zelf)bewustzijn. Dit is overigens geen argument om ook het werk van de mens helemaal als product van de natuur of de evolutie te beschouwen, of helemaal te bestempelen als toevallig of
willekeurig werk, want de mensen werken doelgericht en de mensen zijn niet blind.
Aanvulling op 31-07-2017: Sacks schreef over neuraal darwinisme, lang geleden las ik al over een soort economisch darwinisme (zie het werk op onderstaande foto). Bovenstaande analogie komt dus niet uit de lucht vallen. In onderstaand werk wordt afgerekend met de klassieke, modelmatige, soms statische economische theorieën, en komt daarvoor een theorie in de plaats die leentjebuur speelt bij de evolutietheorie en die de economie benadert als organisch, complex ding.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten